Sağlık problemlerinin tedavisinde kullanılan doğal tahlillerden biri de çarkıfelek. Güney Afrika topraklarında yetişerek tüm dünyanın dikkatini çeken ve Latince ismi ile ‘Passiflora’ olarak bilinen çarkıfelek çiçeği, sıklıkla süs bitkisi olarak kullanılıyor. Nemli ve gölgeli toprakları seven çarkıfeleğin, yalnızca mavi çarkıfelek çiçeği tipi ülkemizde bulunuyor. Çiçekleri tekerlek biçiminde, sarmaştığı için duvar kenarlarına ve kameriyelere ekilen bir çeşit süs bitkisi olan çarkıfeleğin, tıp alanında yapraklarının üst kısımlarından yararlanılıyor.
Nerede yetişiyor?
Tropikal iklimlerde tüm yıl çiçek açan çeşitlerine rastlanan çarkıfelek çiçeği, Amerika’dan tüm dünyaya yayılmıştır. Süratle toprağına tutunan çiçeğin rastgele bir hastalıktan etkilenmesi nadiren görülür. Yerli Amerikalılar çarkıfelek çiçeğini uykusuzluk ve hudut için kullanır.
Kontrolsüz yahut çok tüketilen çarkıfelek, baş dönmesi ve sanrı üzere sinirsel durumları tetikleyebilir. Gebe ve emziren bayanlara mutlaka kullanılmaz. Çiçeğin içeriğinde bulunan etken hususlardan ötürü birtakım ilaçlarla etkileşime girebilir. Antidepresan ilaç kullananlar da kullanmamalıdır.
Çarkıfeleğin yararları neler?
Çarkıfelek çiçeğinin bedene sayısız yararları bulunuyor:
- Astım belirtilerinin tedavisine dayanak olarak kullanılır.
- Menopoz şikayetlerini aza indirgeyebilir.
- Çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliği problemlerinde yarar sağlar.
- Gerginliği ve kaygıyı, uyuşturucu özelliği ile uzak meblağ. Zayıflamak için gerilim sorunu yaşayanların kokusundan yahut esansından faydalanması olumlu tesirler sunar. Gerilimi çarkıfelek otu çayı ile önleyerek hem rahatlamak hem de ödem atmak kolaylaşır.
- Kalp ritim bozukluklarını düzenleyebilir.
- Kan basıncını istikrarlar.
- Genel anksiyete bozukluğunda tesirli olan çarkıfelek çiçeğinin yatıştırıcı tesiri vardır.
- Vücuttaki ağrıları hafifletmeye yardımcı olmak açısından faal içerikler bulundurur.
- Herhangi bir durumda apansız ortaya çıkan kasılma ve kramplara karşı uygundur.
- Histeri, sanrı üzere ruhsal durumların ön tedavisinde de tesirli olabilen yardımcı tedavidir.
- Uykusuzluk ve halsizlik meselelerine karşı olumlu tesirler gösterir.
- Pek çok ülkede sakinleştirici olarak kullanılır.
- Uzun mühlet belirti vermeden böbrek, beyin, kalp ve damar sistemine verebileceği hasar nedeniyle ‘sessiz katil düşman’ olarak da anılan hipertansiyon için çarkıfelek bitkisinden yararlanılabilir. Fakat doktor kontrolü önemlidir.
- Çiçeğin çay olarak içilmesi tüm bedeni rahatlatıcı tesirlerle saracağı üzere sinirsel şartları da yatıştırıp ağrıları azaltır.
- Çiçeğin suyu saçlara banyo esnasında masaj yapılarak uygulanırsa kepek meselesine veda edip daha güçlü saçlara da kavuşabilirsiniz. Kepek meselesine da düzgün gelir.
- Hemoroidi ileri düzeyde olmayanların da 200 ml suya 20 gr bitki denk gelecek formda bir oturma banyosu hazırlanarak kullanılabilir.
- Çarkıfelek bitkisinin parkinson hastalığındaki üzere sinirsel nöbetleri önlemesi de kelam konusu.
Çarkıfelek nasıl kullanılır?
Kaygı, uykusuzluk ve gerilime karşı çok kullanılan çarkıfelek, doğal sakinleştirici tesire sahiptir. Bitkiyi kapsül, tablet üzere sistemlerle alabilirsiniz. Ayrıyeten demleme olarak çayı da yapılır.
Çarkıfelek çayı nasıl hazırlanır?
Kurutulmuş toz halindeki çarkıfelek çayından yararlanılır.
Bir tatlı kaşığı kurutulmuş çarkıfelek çiçeği, bir bardak sıcak suya bırakın. Fincanın ağzını kapatıp 10 dakika bekletin. Akabinde çayı süzüp tüketebilirsiniz.
Çarkıfelek bitki çayını kaynatmadan demlemelisiniz. Her kezinde da tüketeceğiniz kadar taze demleme yapmanız gerekiyor.
Gün içinde en fazla 3 fincan tüketilmeli. Uyku sorununuz varsa yatmadan 1 saat evvel 1 fincan içebilirsiniz.
Passifloranın tedavide kullanılmasından ötürü şişe yahut tabletleri de mevcuttur. Bitkinin çiçek kısımlarını güneşte kurutarak da kullanıma hazır hale getirebilirsiniz.
Çarkıfelek yağı nasıl kullanılır?
Çarkıfelek çiçeğinin kimilerindeki meyve, “maracuja (tutku meyvesi)” meyvesi olarak isimlendirilir. Çarkıfelek meyvesi belirli bir olgunluğa eriştikten sonra üst kısmı bıçak ile kesilerek içi kaşık yardımı ile direkt olarak yenebileceği üzere kokteyl ve dondurmaların içinde de kullanılarak tüketilebilir. Meyve içinde yer alan çekirdekler de olgunlaştığında yenebilir.
Tıpta çarkıfelek çiçeği meyvesinden şurup yaparak faydalanılır. Meyvenin preslenmesi ile elde edilen yağ cilt, saç ve tırnakların bakımında kullanılır. Zihin ve vücut için olumlu tesirler yaratır. İçeriğindeki esansiyel yağ asitlerinden olan linoleik asidin, cilt yenileyici özellikleri birden fazla kremde dahi kullanılır. Çarkıfelek çiçeği yağı güneş ışınlarına, yaşlanmaya ve lekelere karşı cildi korur, cildin yenilenmesine yardımcı olur.
Egzotik bir bitki olan çarkıfelek meyveleri, içerik olarak epeyce güçlü vitamin, mineral ve antioksidan kaynağıdır. Maracuja yani çarkıfelek meyvesi, yağı ile kanser tedavisinde de olumlu sonuçlar yaratabilir.
Çiçekte keşfedilen yağ içerisindeki ağır C vitamini içeriği cildin daha parlak ve dinç görünmesini sağlayabilir. İçeriğindeki glisosit, sterol, pasiflorin, flavonlar, viteksin, kumarin üzere bileşikler nedeni ile kullandığınız başka krem yahut ilaçlar ile etkileşim kurabileceğinden kullanmadan doktora danışmalısınız.