NEW Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, Suriye ve İran’ın katılacağı bakan yardımcısı düzeyindeki dörtlü toplantının 3-4 Nisan tarihlerinde Moskova’da yapılacağını açıkladı.
Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler’deki 30 Mart Memleketler arası Sıfır Atık Günü Özel Oturumu’na katılmak üzere geldiği New York’ta, Türkevi’nde bir küme Türk gazeteciyle dış siyasetteki gelişmeler konusunda sohbet etti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Türkiye ziyaretiyle ilgili soru üzerine Çavuşoğlu, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra Türkiye’yi ziyaret etmek isteyen Lavrov’un 6-7 Nisan’da yapacağı ziyarette, ikili alakaların farklı boyutlarını görüşme imkanı bulacaklarını söyledi.
Çavuşoğlu, zelzeleler sonrasında Rusya’nın çok yardımda bulunduğunu hatırlatarak şu bilgileri verdi:
“Geniş manada konuşacağımız hususlar var. İkili alakaların yanı sıra tahıl mutabakatının uzatılması var. Onunla ilgili perşembe günü (30 Mart) BM Genel Sekreteri ile de bir görüşme yaptık. Genel Sekreter, Türkiye’nin, bilhassa Rusların şikayet ettiği bankaların ödemeleri üzere birtakım mevzularda katkı sağlayıp sağlamayacağını sordu. Onun üzerinde çalışıyoruz. Rusya, tahıl mutabakatının 60 gün uzatılmasına ‘evet’ dedi. 120 gün şu anda daha net değil, bunu konuşacağız.”
Lavrov ile görüşmede Suriye, Libya ve başka bölgesel mevzuların da ele alınacağını bildiren Çavuşoğlu, Suriye ile ilgili siyasi süreç, göçmenlerin durumu ve sarsıntılardan sonra oraya yapılacak insani yardımların artırılması mevzularının değerlendirileceğini tabir etti.
Çavuşoğlu, “Rusya’nın konut sahipliği ve kolaylaştırıcılığında Suriye ile bir angajman süreci başladı biliyorsunuz. Daha sonra İran da bu sürece dahil oldu. Kimileriniz Mısır’ı ziyaretimizde vardı ve Mısır’da sizlere bakan yardımcıları düzeyindeki toplantının ertelendiğini söylemiştik. Artık o toplantının tarihi netleşti. Bakan yardımcısı düzeyinde dörtlü toplantı, 3-4 Nisan tarihlerinde Moskova’da gerçekleşecek.” dedi.
Mısır ile olağanlaşma sürecinde de son vakitlerde hızlanma olduğunu lisana getiren Çavuşoğlu, ekonomik ve ticari bağlar konusunda şimdiye kadar esasen bir sorun olmadığını, siyasi münasebetleri de büsbütün olağanlaştırmak için çaba sarf ettiklerini söyledi.
Çavuşoğlu, başkanlar seviyesinde görüşme için her iki tarafın da tarih üzerinde çalıştığını belirterek, bunun uzaması durumunda büyükelçilerin tekrar atanmasıyla ilgili bir karar alınabileceğini söz etti.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonrasında Yunanistan ile bağlarda de olumlu bir hava yakalandığını söyleyen Çavuşoğlu, öncelikle bu olumlu havanın kalıcı olabilmesi için iki tarafın gerginliği artıran adımlardan kaçınması gerektiğini lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, “Anlaşamadığımız, üzerinde uzlaşamadığımız ya da çözemediğimiz tarihi problemler var. Kimileri karmaşık. Bunları çözme konusunda samimi bir çalışma ortamının olması lazım. Nasıl çözeceğiz, bu istişari görüşmeler artık istişari olmaktan çıkmalı, sonuç odaklı olmalı. Meselelerin ne olduğu tespit edildi, dünyada herkes biliyor.” diye konuştu.
Kıbrıs sıkıntısı kapsamında adanın etrafındaki hidrokarbon zenginliklerinin hakça paylaşımı sıkıntısına değinen Çavuşoğlu, Kıbrıs’ta kalıcı bir tahlilin olmamasının her vakit bir gerginlik sebebi olduğunu söyledi.
“F-16 verme konusunda olumlu sonuçlar olabileceğini iddia ediyoruz”
Bakan Çavuşoğlu, ABD ile Türkiye ortasında devam eden F-16 süreci konusunda bir tıkanıklık olup olmadığı sorusuna, “Aslında tam bir tıkanıklık yok. İdarenin samimi çaba sarf ettiğini biliyoruz. Türkiye’ye F-16 verme konusunda ya da mevcut uçakların modernizasyonu için gerekli kitleri verme konusunda kararlılar. Kongrede karşı olanlar var, ancak idarenin karşı olanlara yönelik de gayret sarf ettiğini biliyoruz. Olumlu sonuçlar olabileceğini de varsayım ediyoruz.” karşılığını verdi.
Çavuşoğlu, ABD’de Joe Biden idaresinin F-16 konusunda öncelikli olarak Kongredeki itirazları kaldırması gerektiğini, Türkiye’ye F-16 uçağı satışına karşı çıkan Kongre üyelerine yönelik diyalogla tahlil üretilebileceğini lisana getirdi.
“ABD’nin Suriye’de YPG/PKK’ya her türlü silah ve eğitim dayanağı verdiği aşikar”
Suriye’nin kuzeydoğusundan kalkıp Kuzey Irak’ta düşen, PKK’lıları taşıyan helikopter konusundaki soruya karşılık Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“ABD’nin Suriye’de YPG/PKK’ya her türlü silah dayanağı, teçhizat dayanağı, eğitim takviyesi verdiği açık, aşikar. Bunu da aslında saklamıyorlar. Bir kılıfları da var, o da ‘DEAŞ ile mücadele’. ‘DEAŞ ile ne uğraş var?’ diye sıkıştırınca, ‘Hapishanelerde DEAŞ’lılar var, onlar nezaret ediyor, hasebiyle o kıymetli.’ diyorlar. Biz de ‘Orayı boşaltalım, hepsini ülkesine gönderelim, yalnızca bunun için terör örgütü desteklenir mi?’ diyoruz. Natürel bu helikopterlerin kime ilişkin olduğu değerli. Kim satın almış, kim tahsis etmiş, kime kullandırtmış?”
Bakan Çavuşoğlu, Suriye’nin kuzeydoğusundan kalkan helikopterlerden ABD’nin haberi olup olmadığı sorusunu, “Esas bu kısmı değerli. Bu helikopterleri kim, kimden satın aldı ve ondan sonra kime kullandırttı? Helikopteri kullanmak için nasıl eğitim verdiler teröristlere? Ancak sonuçta o bölgenin hava alanı kimin denetiminde? Amerika’nın. Hasebiyle hava alanı benim kontrolümdeyse, bir dron da geçse, bir kuş da uçsa benim bilgim dahilindedir. Hava alanını denetim eden otoriteden müsaade almadan bir helikopterin kalkması mümkün değil.” formunda yanıtladı.
Çavuşoğlu, ABD tarafının düşen helikopterle ilgili taziye yayınladığını da hatırlattı.
ABD askerlerinin Suriye’de bulunmaları ve geçen ay ABD Genelkurmay Lideri’nin bölgeye yaptığı ziyarette PKK’lılarla görüşüp görüşmediği sorulan Çavuşoğlu, bu bahiste ABD tarafının kendilerine “kesinlikle görüşmedik” dediğini, bununla ilgili ortada bir fotoğraf yahut doküman olması durumunda olağan kurallarda YPG’lilerin bu fırsatı kaçırmayarak kendilerini yasallaştırmak için bunu sızdıracaklarına inandıklarını söyledi.
Çavuşoğlu, “Sonuçta kıymetli olan, Amerikan askerleri burada ne iş yapıyor, ne için var? ABD Genelkurmay Başkanı buraya ne için geliyor? Amerikan askerleri burada YPG/PKK’yı desteklemek için var. Sonuçta Genelkurmay Lideri’nin onlarla görüşüp görüşmediği değerli değil. Teröristleri, PKK’lıları eğiten askerlerini ziyaret ediyor.” dedi.